Lian TETUN

Lian TETUN!

Iha nee ita sei koalia kona ba tetun. Tetun nee importante loos iha Timor Lorosae, tanba ema barak iha Timor laran tomak koalia lian nee. Tetun moos sai ona lingua ofisial ho lingua eskola ida. Maibe ita barak seidauk hanoin kona ba tetun nia diak ho tetun nia fraku, oinsaa mak ita bele hakerek tetun ho diak, i oinsaa mak ita bele dezenvolve lian nee atu sai diak liu tan.

Ita hotu hatene katak tetun nee oi-oin. Iha Timor laran ita iha tetun Dili, tetun terik ho tetun liturjiku (nebee uza liu-liu iha misa). Tetun Dili moos oi-oin. Ita baibain rona tetun Dili loro-loron nian, ho tan buat ida ke ema balu bolu ‘tetun ofisial’. Tetun sira nee hotu iha liafuan barak mak hanesan, ho estrutura barak mak hanesan. Maibe ida-idak moos iha nia liafuan rasik, nia estrutura rasik, ho nia estilu rasik. Ida-idak moos iha nia papel iha Timor Lorosae.

Kona ba estrutura, hau foo ezemplu kiik-oan ida. Iha tetun Dili, ema dehan hau nia uma. Iha tetun liturjiku, ita rona ha’u uma. No iha tetun terik Wehali nian, ema dehan ha’ukan uman.

Iha nee hau sei hakerek laos ho tetun sira seluk, maibe ho tetun Dili loro-loron nian. Ida nee mak ema barak hatene. Nunee, ita bele uza lian ida nee hodi komunika ba malu. 

Oxford, 22 Novembro 2011

Dalia Agostinho